اختلال دوقطبی یک بیماری روانی است که معمولاً باعث میشود فردی نوسانات خلقی شدید را تجربه کند که معمولاً بین اوج شدید (شیدایی) و پایینترین حالت (افسردگی) متناوب است. اگرچه هرکسی میتواند نوسانات خلقی داشته باشد، اما آنهایی که همراه با اختلال دوقطبی هستند از نظر شدت و تأثیرشان بر زندگی روزمره منحصربهفرد هستند.
فردی که با اختلال دوقطبی زندگی میکند ممکن است شیدایی یا هیپومانیا (مرحله شیدایی کمتر شدید) را در طول نقاط اوج تجربه کند که میتواند منجر به احساس سرخوشی، افزایش سطح انرژی و تغییرات شخصیتی و سایر علائم شود.
در حالت افسردگی، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است احساس غمگینی یا بیحسی شدید را تجربه کند یا علاقه خود را به فعالیتهایی که معمولاً از آن لذت میبرد از دست بدهد. برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است زمانی را تجربه کنند که بین دورههای شیدایی و افسردگی احساس نسبتاً «طبیعی» داشته باشند. الگوها می توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند، و این تغییرات مداوم در خلق و خوی می تواند به طور غیرمنتظره ای اتفاق بیفتد و عملکردهای عادی زندگی مانند خواب، تمرکز و رفتار را مختل کند.
افرادی که دورههای شدید شیدایی یا افسردگی را تجربه میکنند ممکن است علائم روانپریشی نیز داشته باشند که میتواند شامل هذیان، توهم و تفکر آشفته باشد. علاوه بر علائم اختلال دوقطبی، یک فرد ممکن است علائم اختلالات همراه را نیز نشان دهد. بسیاری از اختلالات سلامت روان معمولاً با اختلال دوقطبی همراه هستند، از جمله اختلالات اضطرابی، اختلال مصرف مواد و اختلالات سلوک. اختلال دوقطبی همچنین می تواند بر سلامت جسمانی فرد تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان می دهد که میزان ابتلا به بیماری قلبی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر است. علاوه بر این، اختلال دوقطبی با افزایش قابل توجه خطر خودکشی مرتبط است .
سه نوع اصلی اختلال دوقطبی وجود دارد: دوقطبی I، دوقطبی II و سیکلوتیمیا.
برای تشخیص دوقطبی I، یک فرد باید حداقل یک دوره شیدایی را تجربه کرده باشد. در حالی که دوره های افسردگی ممکن است در دوقطبی I نیز ایجاد شود، وجود آنها برای تشخیص ضروری نیست. علائم شیدایی شامل احساس سرخوشی، افزایش سطح انرژی، افکار مسابقه ای و حواس پرتی است.
برای تشخیص دوقطبی II، یک فرد باید هم یک دوره افسردگی و هم یک دوره هیپومانیک را تجربه کرده باشد. هیپومانیا شکل خفیف تری از شیدایی است، اگرچه علائم مشابه است. تفاوت اصلی بین دوره های شیدایی و هیپومانیک احتمال هذیان و توهم است. این علائم روان پریشی فقط از دوره های شیدایی ایجاد می شود. علائم افسردگی شامل احساس غمگینی، بی انگیزگی، خستگی و از دست دادن علاقه به فعالیت هاست.
افراد این گروه علائم افسردگی و هیپومانیک مکرر را تجربه می کنند. با این حال، آنها به سطح یک دوره افسردگی اساسی یا دوره هیپومانیک بالا نمی روند.
این تشخیص برای افرادی است که علائم اختلال دوقطبی را تجربه می کنند، اما به طور منظم در یکی از این سه دسته قرار نمی گیرند.
با توجه به اتحاد ملی بیماری های روانی، اختلال دوقطبی می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد و در بین جنس های بیولوژیکی تقریباً به همان میزان رخ دهد.